ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ – ΣΚΟΠΟΣ
Το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Σχολής Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής οργανώνει και λειτουργεί από το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2020-2021 αυτοδύναμο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) με ελληνικό τίτλο «Αρχιτεκτονική και Δομοστατική Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων και Συνόλων» (Α.ΔΟ.ΑΠ.) και αγγλικό τίτλο «Msc in Architectural and Structural Rehabilitation of Historic Buildings and Complexes«, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 4485/2017 (ΦΕΚ 114 Α’), όπως ισχύει.
Γνωστικό Αντικείμενο του Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ.
Αντικείμενο του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Αρχιτεκτονική και Δομοστατική Αποκατάσταση Ιστορικών Κτιρίων και Συνόλων» (Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ.) είναι η μεταπτυχιακή διδασκαλία και έρευνα για τα ζητήματα προστασίας και αποκατάστασης ιστορικών κτηρίων – μεμονωμένων και σε σύνολα -, όπως αυτά ανακύπτουν σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και για τα αντίστοιχα θεσμικά εργαλεία, τη φιλοσοφία διαχείρισης και τις διαδικασίες εφαρμογής δόκιμων τεχνικών για την ολοκληρωμένη ανάδειξη του ιστορικού δομημένου περιβάλλοντος. Από την κλίμακα του μεμονωμένου κτιρίου και της αρχιτεκτονικής / οικοδομικής λεπτομέρειας, μέχρι το μέγεθος του κτιριακού συγκροτήματος και του συνόλου, το Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. προσφέρει μια συνολική σπουδή πάνω στις αλληλένδετες -αρχιτεκτονική και δομοστατική – κύριες συνιστώσες της πολυσύνθετης διαδικασίας αποκατάστασης, στην οποία υπεισέρχονται και άλλες παράμετροι, πολεοδομικές, κοινωνικές, αναπτυξιακές, πολιτισμικές, κ.ά.
Σκοπός του Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ.
Το Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. ιδρύθηκε με κύριο στόχο να καλυφθεί σημαντικό έλλειμμα επιστημονικής γνώσης και εξειδίκευσης, που παρατηρείται στην προπτυχιακή και στη μεταπτυχιακή εκπαίδευση της χώρας, με αποτέλεσμα πολλές κρίσιμες ειδικότητες (του αρχιτέκτονα μηχανικού, του πολιτικού μηχανικού, του αρχαιολόγου, του συντηρητή, κ.ά.), που εμπλέκονται στα ζητήματα της αποκατάστασης του ιστορικού κτιριακού δυναμικού, να μη διαθέτουν την αντίστοιχη εκπαίδευση. Αυτό το φαινόμενο δεν συνεπάγεται μόνο κινδύνους για την ορθή εφαρμογή των τεχνικών προστασίας του ιστορικού δομημένου περιβάλλοντος, αλλά επιφέρει και σημαντικές αναπτυξιακές δυσλειτουργίες σε ό,τι αφορά στη διατήρηση και στην ανάδειξη των πολιτισμικών χαρακτηριστικών της χώρας.
Ειδικότερα, οι συνιστώσες του βασικού στόχου του Π.Μ.Σ – Α.ΔΟ.ΑΠ. μπορούν να συνοψιστούν:
- Στον συνδυασμό του πεδίου της Αρχιτεκτονικής Αποκατάστασης, ισομερώς, με το (απολύτως) αλληλένδετο πεδίο της Δομοστατικής Αποκατάστασης.
- Στην ολοκληρωμένη εξέταση του ζητήματος της αποκατάστασης των ιστορικών κτιριακών κελυφών, μεμονωμένων ή σε συγκροτήματα και ενότητες.
- Στην ανάδειξη της σύγχρονης διεθνώς έννοιας του ιστορικού κτιρίου και του κτιρίου ως προστατευόμενου στοιχείου της πολιτιστικής κληρονομιάς, από την οποία απορρέει η επέκταση της προστασίας και στα νεώτερα κτίρια –κυρίως του 19ου και του 20ού αιώνα–, τόσο της αστικής (κοσμικής και μη), όσο και της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
- Στην κάλυψη της μεγάλης ζήτησης που παρατηρείται για τις σπουδές αυτές σε συνδυασμό με την ελάχιστη προσφορά.
- Στην προσφορά δυνατοτήτων εξειδίκευσης στην τοπική κοινωνία και –ευρύτερα – στο παραγωγικό δυναμικό της περιφέρειας Κεντρικής Ελλάδας και των όμορων με αυτήν περιφερειών (βλ. συν. την με αρ. πρωτ. 13949/2018 Επιστολή του Δημάρχου Τρικκαίων Δημ. Παπαστεργίου).
- Στη συμβολή στην εξωστρέφεια του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής -και ειδικότερα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών- με τη διεύρυνση της εμβέλειας των μεταπτυχιακών σπουδών με ένα Π.Μ.Σ. εκτός Αττικής, στο γεωγραφικό κέντρο της ηπειρωτικής χώρας, και με την υιοθέτηση συνεργασιών με καταξιωμένους επιστήμονες στο αντίστοιχο εφαρμοσμένο πεδίο.
Πρόσθετα στα παραπάνω:
Σκοπός του παρόντος Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. είναι η μεταπτυχιακή εκπαίδευση και έρευνα αποφοίτων Α.Ε.Ι. της ημεδαπής και της αλλοδαπής σε ζητήματα που σχετίζονται με τις έννοιες–κλειδιά, τους μεθοδολογικούς άξονες και ιδιαίτερα με την εφαρμογή ζητημάτων αποκατάστασης ιστορικών κτιρίων και συνόλων σε περιφερειακή, εθνική και ευρωπαϊκή κλίμακα. Η εμβάθυνση στα αντικείμενα αυτά – τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο – συνιστά τον βασικό εκπαιδευτικό προσανατολισμό και στοιχειοθετεί τους ερευνητικούς άξονες του Προγράμματος (βασικές έννοιες και εργαλεία εφαρμογής, διαδικασίες και όργανα αποφάσεων, ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές, ρυθμιστικό πλαίσιο Ευρωπαϊκών Οδηγιών, εθνικής νομοθεσίας και νομολογίας κ.λπ.).
Παράλληλα, σκοπός του Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. είναι η παραγωγή ενός εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού, που θα έχει τη δυνατότητα να ενταχθεί άμεσα στην αγορά εργασίας και να καλύψει την αυξανόμενη επαγγελματική ζήτηση που παρατηρείται διεθνώς σε αυτό το πεδίο, τόσο στον ιδιωτικό τομέα (μελέτες αποκατάστασης ιστορικών κτιρίων και συνόλων, μελέτες ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, πραγματογνωμοσύνες, πιστοποιήσεις κ.λπ. – μελετητικά πτυχία κατηγοριών 6 – αρχιτεκτονικά, 7 – ειδικά αρχιτεκτονικά, 8 – στατικά, 9 – μηχανολογικά, ηλεκτρολογικά, ηλεκτρονικά, 16 – τοπογραφικά), όσο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (στελέχωση υπηρεσιών, παροχή εξειδικευμένης τεχνογνωσίας από ειδικούς επιστήμονες, στελέχωση συμβουλευτικών υπηρεσιών, ελεγκτικών μηχανισμών, μηχανισμών πιστοποίησης κ.λπ.).
Ειδικότερα για τους αποφοίτους ειδικότητας Πολιτικού Μηχανικού, το περιεχόμενο του Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. έχει σχεδιαστεί έτσι, ώστε το επιστημονικό και το επαγγελματικό αντικείμενο της ειδικότητας να διευρύνονται σημαντικά, το γνωστικό υπόβαθρο για την ανταπόκριση στις αντίστοιχες ανάγκες της ελληνικής και της διεθνούς αγοράς εργασίας να είναι συγκροτημένο και οι απαιτήσεις της τεχνολογίας και της ακαδημαϊκής έρευνας να μπορούν να καλυφθούν, παράλληλα με την επέκταση των θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων στα ζητήματα αποκατάστασης και στον σχεδιασμό της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, μέσα από την οπτική και τη φιλοσοφία των σύγχρονων διεθνών συμβάσεων και των σχετικών πρωτοκόλλων.
Ως συμπληρωματικός σκοπός του Π.Μ.Σ. – Α.ΔΟ.ΑΠ. μπορεί να θεωρηθεί η επέκταση των προπτυχιακών σπουδών του Πολιτικού Μηχανικού. Ο σκοπός αυτός ταυτίζεται με τις γενικότερες κατευθύνσεις και προτεραιότητες προς τις οποίες έχει στραφεί το πρόγραμμα σπουδών του οικείου Τμήματος (αλλά και άλλων ομότιτλων Τμημάτων), εφόσον, κατά τον πρόσφατο ανασχεδιασμό, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα σε γνωστικά αντικείμενα που αφορούν στις επιστημονικές, τεχνολογικές και παραγωγικές εξελίξεις των τελευταίων ετών. Ο σκοπός αυτός είναι εμφανές ότι επιτυγχάνεται πλήρως, δεδομένου ότι κατά τον 1ο κύκλο λειτουργίας του Π.Μ.Σ. (2017-18) οι δεκαπέντε (15) από τους είκοσι έναν (21) εισαχθέντες φοιτητές είχαν ειδικότητα Πολιτικού Μηχανικού.
